قاعدگی (Menstruation) خونریزی دوره ای رحم است که اکثر زنان در سنین باروری آن را تجربه می نمایند(1). اهمیت نظم سیکل های قاعدگی به حدی است که به عنوان یکی از علائم حیاتی زنان از آن نام می برند(2). مدت سیکل قاعدگی نرمال 21 35- روز، مدت خونریزی 3-7 روز و میزان خونریزی 30-80 میلی لیتر می باشد. از جمله اختلالات شایع قاعدگی منوراژی (مدت زمان خونریزی بیش از 7 روز و یا میزان خونریزی بیش از 80 میلی لیتر) و متروراژی (قاعدگی نامنظم و خونریزی در هر زمان بین دو سیکل قاعدگی) می باشند(3).
در طب سنتی به صورت تخصصی به بیماری های زنان پرداخت شده و فصل مجزایی برای آن در نظر گرفته شده است. در طب سنتی افزایش خونریزی قاعدگی یا “کثرت طمث” به دو دسته تقسیم شده است:
الف) افزایش میزان خونریزی در دوران قاعدگی
ب) ادامه خونریزی بعد از دوران قاعدگی و یا خونریزی در غیر از دوره عادت ماهانه(4).
گیاهان دارویی در درمان بیماری های مذکور موثر بوده و بر روی اثرات آنها مطالعات زیادی انجام شده است. از جمله این گیاهان گلنار فارسی با نام علمی Punica granatum و حاوی ترکیبات ایزوفلاونوئید و آنتوسیانیدین می باشد(5).
به منظور مقایسه اثر گلنار و ترانگزامیک اسید بر خونریزی بیش از حد قاعدگی(HMB)یک کارآزمایی بالینی تصادفی دو سوکور در 94 زن مبتلا به این بیماری انجام شده است. افراد تحت درمان به مدت پنج روز از ابتدای دوره قاعدگی گلنار یا ترانگزامیک اسید را مصرف نمودند. میزان خونریزی توسط چارت PBAC اندازه گیری شده و افراد به مدت 3 دوره متوالی قاعدگی این پروتکل را انجام دادند. بعد از سه دوره نتایج نشان داد که گلنار و ترانگزامیک اسید هر دو به یک اندازه و به طور معنی داری باعث کاهش مدت زمان و حجم خونریزی قاعدگی شده اند. علاوه بر این با توجه به نگرانی ها در مورد احتمال وقوع ترومبوآمبولی در بیماران تحت درمان با آنتی فیبرینولیتیک ها، به نظر می رسد که گلنار می تواند یک جایگزین مطمئن برای داروهای آنتی فیبرینولیتیک در بیماران مبتلا به منوراژی باشد(6).
علاوه بر مطالعات بالینی و آزمایشگاهی، در کتب معتبر طب سنتی نیز گلنار در درمان خونریزی ها بسیار توصیه شده و جهت حذف عوارض جانبی در کنار گلنار، کتیرا نیز وارد شده است.