سرماخوردگي شايع ترين بيماري بشر است و همه افراد در سطح جهان به آن مبتلا مي گردند. بزرگسالان در سال 2 تا 3 نوبت، خردسالان 6 تا 10 نوبت و كودكان سنين مدرسه تا 12 نوبت مبتلا به سرماخوردگي مي شوند. سرماخوردگي اگرچه خود بيماري محدودي است اما مي تواند سبب عفونت هاي ثانويه باكتريال گردد(1). سرفه یکی از شایع ترین علایم در بیمارانی است که نیاز به مراقبت های پزشکی دارند و سالانه هزینه زیادی صرف مراقبت های بهداشتی آن می شود. سرفه یک عمل ضروری برای محافظت از راه های هوایی و ریه های انسان است و در گذشته دلیل ایجاد سرفه را یا مختص به ریه و یا به دلیل مشارکت سایر اعضا می دانسته اند. سرفه به عنوان یک عامل مشخص 10 تا 38 درصد مراجعه افراد به پزشکان متخصص تنفس را شامل می شود. حکمای ایرانی سرفه یا سعال را حرکت قفسه سینه و ریه برای دفع چیزی که باعث اذیت آن می شود می دانند. سرفه دارای شیوع 15 تا 25 درصد در بیماران غیر سیگاری و 25 تا 50 درصد در بیماران سیگاری است(2). شربت زوفا مرکب بوعلی دارو حاصل ترکیب گیاهانی چون عناب، انجیر، سپستان، خشخاش، رازیانه، پرسیاوش، بنفشه، گل گاوزبان، شیرین بیان، زوفا، اسطوخودوس و ایرسا می باشد. اجزاء مذکور به صورت ترکیبی و حتی جداگانه در طب سنتی برای درمان سرفه و سرماخوردگی کاربرد داشته اند و به مصرف آنها در بیماری های مذکور توصیه شده است. به عنوان مثال می توان به موارد زیر اشاره کرد: ریشه شیرین بیان براي تسکین سرفه و خلط آوري استفاده می شده است و همچنین ریزوم آن در درمان آسم، عفونت های قفسه سینه، بیماری های تنفسی، سرفه، ورم لوزه و… کاربرد داشته است(3). انجیر در درمان التهابات ریوی، سرفه، آسم و سایر بیماری های تنفسی ذکر شده است(4). در کتب طب سنتی از گیاهان ایرسا و پرسیاوشان در درمان سرفه بلغمی یاد شده است(5) ، برای سداب خواص متعددی از جمله درمان تنگی نفس، سرفه مزمن و… ذکر شده است(6) و برای گیاه زوفا خواصی از جمله خلط آوری، درمان سرماخوردگی و عفونت ریه، رفع سرفه و آسم بر شمرده اند(7). همچنین عناب دارای خاصیت ضد میکروبی است و در درمان بیماری های عفونی و سرماخوردگی بسیار استفاده               می شود(8). خشخاش به دلیل داشتن کدئین به عنوان یک ضد سرفه مهم شناخته شده است(9). فلاونوئیدها و متیل سالیسیلات موجود در گیاه بنفشه دارای خاصیت خلط آور و ضد التهاب برای درمان سرماخوردگی می باشند(10). اسطوخودوس نیز ضد سرفه و ضد اسپاسم می باشد(11).

در یک کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور به منظور بررسی تاثیر یک ترکیب گیاهی شامل زوفا، عناب، پرسیاوش و شیرین بیان بر روی علائم آسم متناوب در سرماخوردگی کودکان، 46 کودک مبتلا را به دو گروه تقسیم کردند. گروه اول تحت درمان با ترکیب گیاهی و گروه دوم تحت درمان با پلاسبو به مدت 5 روز قرار گرفتند. میزان دفعات سرفه و بیداری شبانه در روزهای7،3و14 ثبت گردید. در پایان مطالعه، نتایج نشان داد که شدت سرفه و بیداری شبانه در گروه تحت درمان با ترکیب گیاهی در مقایسه با گروه پلاسبو به میزان قابل توجهی کاهش یافته است(12). در یک کارآزمایی بالینی دیگر که اثر شربت بنفشه در کاهش سرفه کودکان مبتلا به آسم بررسی شد، کودکان به طور تصادفی به دو گروه دارو و دارونما تقسیم شدند و پس از آنکه دارو و دارونما دریافت کردند، نتایج تا سرکوب کامل سرفه ارزیابی گردید. در پایان مطالعه نتایج نشان داد استفاده از شربت بنفشه به عنوان یک داروی کمکی در درمان سرفه موثر است(13). در مجموع شربت زوفا مرکب بوعلی دارو علاوه بر درمان سرماخوردگی های فصلی، در تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار اثر بخش است.