بی اشتهایی و اختلال در اشتها Dysorexia & Anorexia نشانه های شایعی هستند که در تمامی سنین به دلایل متفاوت ایجاد شده و در بسیاری از موارد، نیاز به مراجعه به پزشک ندارند.

حکیم ارزانی از حکمای معروف طب سنتی می گوید: “ اگر اسباب بی اشتهایی بسیار قوی باشد، اشتها به طور کلی نابود شده و آرزوی طعام نمی کند و اگر این اسباب ضعیف باشد، تنها منجر به کاهش اشتها می شود” (1).

از دیدگاه طب سنتی کم اشتهایی بر دو گونه است:

1) غلبه رطوبت: نشانه های غلبه رطوبت، آبریزش دهان، سفیدی زبان و زیادی بزاق است که درمان آن استفاده از گیاهان یا فرآورده هایی با مزاج گرم و خشک مانند کپسول مشهی (اشتها) بوعلی دارو می باشد(2).

2) غلبه صفرا و گرمی: از نشانه های غلبه صفرا و گرمی، سرخی و خشکی زبان است که درمان آن استفاده از گیاهان یا فرآورده هایی با مزاج سرد و تر مانند انار موجود در شربت فودنج بوعلی دارو می باشد.

انار با نام علمی Punica granatum حاوی 85 درصدآب، 10 درصد قند، 5/1 درصد پکتین، اسیدآسکوربیک، ترکیبات فنولیک و ترکیبات دیگر می باشد.

آب انار منبعی غنی از تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، ویتامین های A و B ، کلسیم، آهن و روی به شمار می رود. همچنین وجود انواع آنتی اکسیدانها مانند تانن، آنتوسیانین، فلاونوئید و پلی فنول ها در میوه انار می تواند مهمترین علت خواص ویژه دارویی آن باشد(2). انار دارای خاصیت ضد سرطانی، ضد آپوپتوتیک، و نیز خاصیت محافظت از سلول های قلبی و آنتی هیپرلپیدمی می باشد(3).

در بررسی های انجام شده بر روی پونه با نام علمی Mentha longifolia مشخص شد که این گیاه دارای اثراتی درمانی می باشد و می توان به این موارد اشاره کرد: خاصیت ضدباکتری داروها را افزایش می دهد، اثرات ضد میکروبی دارد و رادیکالهای آزاد را مهار می کند، خاصیت ضدقارچی، کشندگی انگل و ضد تهوع دارد. در مطالعه انجام شده بر روی عصاره هیدروالکلی برگ پونه مشخص شد این عصاره دارای خاصیت شل کنندگی عضلات بر روی ایلئوم روده است و این عمل را از طریق مهار کانال کلسیمی وابسته به ولتاژ انجام می دهد. این مطالعه برخی اثرات درمانی این گیاه از قبیل رفع گرفتگی عضلات، اسهال و قولنج را که در طب سنتی وارد شده است، تایید می کند(4).