سازمان بهداشت جهانی افسردگی را در رتبه چهارم مشکلات سلامتی قرار داده است. تحقیقات همه گیر شناسی  نشان داده است که شیوع مادام العمر افسردگی 10تا 25 درصد در زنان و 5 تا 12درصد در مردان است. داروهای ضدافسردگی از ارکان درمان اختلال افسردگی محسوب می شوند. نشان داده شده است که درمان با این داروها موجب بهبود نشانه ها و بازگشت عملکرد روانی – اجتماعی شده و از عود بیماری جلوگیری می نماید. با این وجود این داروها عوارض جانبی فراوان دارند و به همین دلیل مصرف مداوم آنها توسط بیماران به خوبی تحمل نمی شود. اخیرا در تمام نقاط جهان تمایل زیادی برای مصرف داروهای گیاهی ایجاد شده است. شربت منضج سودا بوعلی دارو حاوی گیاهان سپستان، عناب، گاوزبان، بادرنجبویه، شیرین بیان، پرسیاوشان، بادیان، شاهتره، اسطوخودوس و گلقند می باشد که از این گیاهان در منابع طب سنتی در درمان بیماری های سوداوی و افسردگی و اضطراب استفاده شده است. این داروها بعضا اثرات خوبی بر روی بیماری های روانی داشته است که در مطالعات مختلف اثرات تک تک آنها بر بیماری های روانی بررسی و تایید شده است. در تحف الحکیم آورده شده است که گاوزبان طبع گرم دارد و جهت امراض سوداوی، برسام، سرسام، جنون و مالیخولیا موثر است(1).

گاوزبان گیاهی دارویی است که در منابع طب سنتی تحت عنوان لسان الثور از آن نام برده شده و در طب سنتی ایران به عنوان ضد افسردگی، ضد اضطراب، تقویت کننده عمومی بدن به خصوص مقوی قلب و ضد سرفه و برای درمان بیماری های سوداوی مورد اشاره قرار گرفته است (2). طبق کتب طب سنتی برای نضج سودا می توان از ترکیب مطبوخ اصل السوس، بیخ کبر، بسفایج، بادرنجبویه، عنب الثعلب، بادیان، سورنجان و گلقند استفاده کرد(3). استفاده از بادرنجبویه به عنوان یک داروی ضد افسردگی تا قرن هفدهم ادامه داشت، در این زمان کولپپر، گیاه پزشک بریتانیایی اعلام کرد که این گیاه تمام ناراحتیها و افکار ناملایم را که ناشی از بیماری مالیخولیایی و صفرای سیاه است از مغز بیرون می کند. آزمایش های جدید روی حیوانات آزمایشگاهی تایید می کند که اثر آرام بخشی بادرنجبویه به این علت است که گیاه همانند یک داروی مسکن روی دستگاه عصبی مرکزی عمل می کند. گیاه پزشکان و عطاران، روغن بادرنجبویه را برای از بین بردن افسردگی، نگرانی، بی قراری و سردردهای عصبی تجویز می کنند (4). مطالعه ای به منظور بررسی اثر بخشی مصرف عصاره آبی گاوزبان بر درمان بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی خفیف تا متوسط در یک دوره 6 هفته ای صورت گرفت. 35 بیمار به صورت تصادفی در دو گروه 375 میلی گرم عصاره گاوزبان و یا دارونما قرار گرفتند. نتایج نشان داد در هفته های انتهایی، عصاره گاوزبان نسبت به دارونما برتری داشت که البته این اختلاف از هفته چهارم به بعد از نظر آماری معنی دار دیده شد(1). در یک مطالعه میزان اثر اسطوخودوس در مقایسه با سیتالوپرام 20 میلی گرم در شهرکرد بررسی شد. در این کارآزمایی، 80 بیمار مبتلا به افسردگی به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول دریافت کننده سیتالوپرام 20 میلی گرم، دوبار در روز و گروه دوم دریافت کننده دو فنجان اسطوخودوس در روز به مدت چهار هفته بودند. میانگین نمرات افسردگی بر اساس مقیاس همیلتون قبل و پس از مداخله بررسی شد. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، اسطوخودوس دارای اثرات مثبت در درمان افسردگی است و می تواند به تنهایی یا در کنار داروهای دیگر به عنوان مکمل استفاده شود(5).